Diyarbakır’ın Silvan ilçesi yakınlarındaki Hasuni Mağaraları, 6 Şubat 2023 yılında Kahramanmaraş merkezli depremde hasar gördü. Bakanlık mağaralara ziyaretçi alımını geçici olarak durdurdu. Ancak aradan iki yıl geçmesine rağmen UNESCO Geçici Listesinde bulunan Hasuni mağaralarında restorasyon çalışması başlamadı. İlçe sakinleri, tarihi bölgenin kaderine terk edildiğini belirterek çalışmaların biran önce başlamasını istedi.

Diyarbakır İl Kültür ve Turizm Müdürü Mehmet Sabahattin Genç, Kültür ve Turizm Bakanlığı 6 Şubat depreminde hasar gören bölge ile ilgili ziyaretçi alımını geçici olarak durdurduğunu hatırlattı.

Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nün, UNESCO geçici listesinde bulunan tarihi Hasuni mağaralarının turizme kazandırmasıyla ilgili bir proje çalışması başlattığını söyledi. Hazırlıkların bittiğini, projenin bakanlığa sunulduğunu kaydeden Genç, “Çalışmaların başlaması için belli bir bütçe ve bakanlık onayı gerekiyor. Proje bakanlığın önünde. Değerlendirme sonrası onay verilirse çalışmalar başlayacak. Projenin önümüzdeki günlerde olumlu yönünde yönde onaylanacağını düşünüyorum. Onayla birlikte kısa süre içinde restorasyon çalışmaları başlayacak” dedi.

Diyarbakır Silvan İlçesi yakınlarında bulunan Hasuni mağaraları, Albat Dağı'nın güney eteklerindeki Hasuni vadisinde kurulmuş antik bir şehirdir. Yontma taş devri olarak bilinen bu dönemde insanlar, yerleşik hayata geçmiş, kendilerini korumak ve avlanmak için taşları yontmaya başlamışlardır. Hasuni de bu dönemde kurulmuş.

Yekpare kaya parçaları üzerine oyularak yapılmış irili ufaklı 300 odadan oluşan ve bir kaleyi andıran Hasuni mağaraları, kapladığı alan ve mağara sayısı itibariyle Anadolu'da emsal teşkil etmektedir. Bir kaya kilisesi olmak üzere iki kiliseye sahip olan Hasuni mağaraları, koridorlarla birbirine bağlıdır. Mağaralarda sarnıçlar, taştan oyma su depoları ve su kanalları yer almaktadır. Kaya şehrinin en zirve noktasında ise uzun bir taş merdivenle çıkılan ve adak yeri olarak kullanıldığı tahmin edilen küçük bir alan bulunuyor.

Kayalara oyularak yapılan ve birkaç bölümden oluşan Hasuni Kaya Kilisesi, Anadolu'daki en eski mabetlerinden biridir. Tepesi huni şeklindeki 4 katlı kaya kilisesinin yanında eğitim amaçlı kullanıldığı düşünülen bölümün içinde mini bir amfiye benzeyen 5 basamaklı merdiven vardır. Zamanla tahrip olmuş Hasuni Kaya Kilisesi, Hristiyanlığın yayıldığı ilk dönemlerden 13'üncü yüzyıla kadar kullanılmıştır.