Feridun Çelik: Diyarbakır’ın ilk legal Kürt belediye başkanı

Feridun Çelik, 1999’da Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı seçilerek Kürt siyasetinde dönüm noktası olan bir sürece imza attı.

1966 yılında Diyarbakır’ın Kulp ilçesinde dünyaya gelen Feridun Çelik, Kürt siyasi çizgisine yakın bir ailede büyüdü. 1987 yılında Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu ve 1990’da Halkın Emek Partisi’ne (HEP) üye olarak siyasete adım attı. Ardından HADEP’in kongresinde Parti Meclisi’ne seçildi ve 1997’de Diyarbakır İl Başkanı oldu. Bu dönemde Abdullah Öcalan’ın avukatlığını da üstlenen Çelik, siyasi baskılar nedeniyle Öcalan ile görüşmesine izin verilmedi. 1999’da Diyarbakır’da bir ilk yaşandı Henüz 33 yaşındayken HADEP’in adayı olarak 1999 yerel seçimlerinde Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Feridun Çelik, legal Kürt siyasetinin ilk büyükşehir belediye başkanı unvanını aldı. Görev süresi boyunca barış ve demokratik çözüm çağrılarını savundu, Kürt kültürünün kamusal alanda yaşanabilmesi adına çeşitli adımlar attı. Newroz kutlamalarının valilikten izin alınarak yasal biçimde gerçekleştirilmesini sağladı. Bu hamle, Diyarbakır’da kutlamaların yasal zemine oturtulması açısından sembolik bir önem taşıdı. Avrupa’nın gündemine taşınan tutuklama 2000 yılında, Avrupa’daki bazı siyasetçilerle Kürt meselesine dair yaptığı bir toplantının ardından, Siirt ve Bingöl belediye başkanlarıyla birlikte tutuklandı. Belediye bünyesinde PKK üyelerinin akrabalarının işe alınması iddiasıyla sorgulandı. Kısa sürede serbest bırakılan Çelik’in gözaltı süreci, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği tarafından sert biçimde eleştirildi. 2004’te adaylık krizi ve geri çekilme 2003’te HADEP’in kapatılmasının ardından DEHAP’a katılan Çelik, 2004 yerel seçimlerinde tekrar aday olup olmama konusunda kararsız kaldı. Partisi Osman Baydemir’i aday gösterince, bağımsız adaylık ihtimali gündeme geldi. Ancak bu gergin süreç sonrasında adaylığını geri çekti ve Baydemir’in önünü açtı. Çözüm süreci, gözaltılar ve siyasetten kopuş Feridun Çelik, daha sonra Demokratik Toplum Kongresi’nde aktif olarak yer aldı. 2017 yılında bu faaliyetleri nedeniyle gözaltına alındı, ancak birkaç hafta içinde serbest bırakıldı. Çelik, çözüm sürecinin sona erdirilmesini ve ardından gelen sert müdahaleleri “büyük bir fırsatın karanlık bir yapıyla bertaraf edilmesi” olarak tanımladı. Siyasetten sonra avukatlık mesleğine dönüş Aktif siyaseti bırakmasının ardından Feridun Çelik mesleği olan avukatlığa döndü. 1999–2004 yılları arasında Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Çelik, görev dönemini "ılımlı, umut dolu ve halkla güçlü bağların kurulduğu bir süreç" olarak niteledi. O dönemde ANAP'ın liberal yaklaşımı sayesinde merkezi iktidarla diyalog kurulabildiğini, ancak yine de sistemik engellerin sıkça karşılarına çıktığını ifade etti. Seçildikten bir yıl sonra pasaport alabildiğini vurgulayan Çelik, buna rağmen hizmet sürecini çatışmasız bir şekilde yürütmeye özen gösterdiklerini belirtmişti.