Diyarbakır’ın yeraltı mirası için kanun hamlesi: TBMM’ye sunuldu

DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, Bırkleyn Mağarası'nın birinci derece doğal sit alanı ilan edilmesi için TBMM’ye kanun teklifi sundu.

FARQİN NEWS - Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, Mezopotamya’nın en kadim doğal ve tarihi alanlarından biri olan Bırkleyn Mağarası’nın korunması amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kanun teklifi sundu. Teklifte, mağaranın birinci derece doğal sit alanı olarak tescil edilmesi talep edildi. Milletvekili Eren tarafından Meclis Başkanlığı’na sunulan teklifin gerekçesinde, Bırkleyn Mağarası'nın sadece jeolojik yapısıyla değil, tarihi, kültürel ve ekolojik değeriyle de korunması gereken eşsiz bir miras olduğu vurgulandı. “HEM GEÇMİŞİN MİRASI HEM GELECEĞİN TEMİNATI” Genel gerekçede Bırkleyn Mağarası’nın Geç Neolitik Çağ’dan bu yana kullanıldığına dair bulgulara yer verilirken, Asur krallarına ait çivi yazılı kitabeler ve kabartmalarla bölgenin arkeolojik öneminin altı çizildi. Aynı zamanda mağaranın, Kur’an’da Kehf Suresi’nde geçen anlatılarla ilişkilendirilerek kutsal kabul edildiği, Plinius gibi antik yazarların da burayı “yeraltı dünyasına açılan geçit” olarak tanımladığı aktarıldı. EKOLOJİK YAPI TEHDİT ALTINDA Kanun teklifinde dikkat çekilen önemli bir husus da bölgenin ekosisteminin tehdit altında olması. Karayolları Genel Müdürlüğü’nce başlatılan kalker ocağı ve kırma-eleme tesisi çalışmaları nedeniyle hem doğal bütünlük hem de çevre sağlığının tehlikeye girdiği belirtildi. Patlatmalı çalışmaların mera alanlarını kullanılamaz hale getirdiği ve mağaraya zarar verme riskinin halkı tedirgin ettiği ifade edildi. TURİZM VE KALKINMA POTANSİYELİNE DİKKAT ÇEKİLDİ Milletvekili Eren, mağaranın korunmasının yalnızca tarihî bir sorumluluk değil, aynı zamanda Diyarbakır’ın kırsal bölgelerinde turizme dayalı kalkınma için büyük bir fırsat olduğunu belirtti. “Bırkleyn başka bir şehirde olsaydı turizm merkezi olurdu” ifadelerine yer verildi. KANUN TEKLİFİ NE GETİRİYOR? Hazırlanan teklifle, Bırkleyn Mağarası’nın birinci derece doğal sit alanı ilan edilmesi ve bu kapsamda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın gerekli koruma önlemlerini alması öngörülüyor. Yönetmelikle belirlenecek tedbirlerle mağaranın doğal, kültürel ve arkeolojik yapısının maden ve yapılaşma faaliyetlerine karşı güvence altına alınması hedefleniyor. Kanun teklifi şu şekilde hazırlandı: MADDE GEREKÇELERİ MADDE 1 – Madde ile Diyarbakır ili Lice ilçesi Abalı Mahallesi sınırlarında bulunan Bırkleyn Mağarası’nın 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında birinci derece doğal sit alanı olarak tescil edilmesi amaçlanmaktadır. Böylece mağaranın doğal, kültürel ve arkeolojik bütünlüğü korunmuş olacak, maden ve yapılaşma tehditlerine karşı güvence altına alınacaktır. MADDE 2 – Yürürlük maddesidir. MADDE 3 – Yürütme maddesidir. BIRKLEYN MAĞARASI’NIN DOĞAL SİT ALANI İLAN EDİLMESİNE DAİR KANUN TEKLİFİ MADDE 1 – Diyarbakır ili Lice ilçesi Abalı Mahallesi sınırlarında yer alan Bırkleyn Mağarası, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 7'nci maddesi kapsamında birinci derece doğal sit alanı olarak ilan edilmiştir. Doğal, kültürel ve arkeolojik mirasın tahribini engellemek, yer altı su yollarını korumak, endemik canlı türlerinin ve ekosistemin zarar görmesini önlemek ve tarihi bütünlüğü sağlamak amacıyla gereken tüm tedbirleri almak, 9. maddesi kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün yetkisindedir. Alınacak önlemler, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. MADDE 2 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3 – Bu kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür. Teklifin önümüzdeki günlerde Meclis gündemine alınması ve Çevre Komisyonu’nda değerlendirilmesi bekleniyor.